Klauzule abuzywne
Problematyka niedozwolonych postanowień umownych, zwanych także klauzulami abuzywnymi, od wielu już lat jest przedmiotem szczególnego zainteresowania prawa ochrony konsumenta. Ponieważ regulacja nieuczciwych klauzul dotyczy wszelkiego rodzaju umów zawieranych z konsumentami można nawet sformułować tezę, że ? w odróżnieniu od unormowań odnoszących się wyłącznie do umów sprzedaży, umów o usługi turystyczne, umów zawieranych na odległość, poza lokalem przedsiębiorstwa itp. ? jest to instytucja o charakterze najbardziej uniwersalnym w całym obszarze ochrony konsumenta. Uwzględniając tę okoliczność, wspomniane zainteresowanie zarówno legislatora, jak i doktryny, a zwłaszcza praktyki ? jest jak najbardziej uzasadnione. Mimo to brakuje całościowych opracowań poświęconych temu zagadnieniu. Konkretne postanowienie, które zostało (lub nie) uznane za abuzywne, zazwyczaj budzi duże zainteresowanie, ale i kontrowersje. Spory budzą także dalsze konsekwencje uznania danego postanowienia za niedozwolone, zwłaszcza w kontekście tzw. rozszerzonej skuteczności wyroków Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zakazujących stosowania określonych wzorców umownych. Niestety wypowiedzi na wspomniane tematy opierają się zwykle na rodzimych regulacjach oraz stosunkach wewnętrznych i rzadko uwzględniają szerszy ? europejski, kontekst sprawy. Dlatego też stworzenie opracowania ukazującego zagadnienie klauzul abuzywnych w perspektywie regulacji krajów unijnych wydaje się być wskazane, w tej bowiem kwestii istnieje poważna luka. Niniejsza praca ma ją wypełnić. Warto podkreślić, że jej celem nie jest przedstawienie regulacji poszczególnych krajów w ujęciu stricte normatywnym, gdyż tego rodzaju przedsięwzięcie mogłoby być wprawdzie interesujące, ale z praktycznego punktu widzenia byłoby zapewne mało wartościowe. Dlatego właśnie w założeniu autora opracowanie ma realizować kilka celów ? a podstawowym jego zadaniem jest przybliżenie czytelnikom zarówno zagadnień normatywnych, jak i niektórych praktycznych aspektów obowiązywania regulacji klauzul abuzywnych, w tym wybranego orzecznictwa.